bireylerin dikkatlerini toplamada, organize olma ve görevleri tamamlama gibi becerilerde zorlandığı bir durumdur. Genellikle Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) ile ilişkilendirilir, ancak hiperaktivite her zaman DE ile birlikte görülmez.
Dikkat Eksikliği belirtileri:
- Dikkati sürdürmede zorluk: Bir görev veya aktiviteye uzun süre odaklanmakta güçlük yaşanması.
- Unutkanlık: Günlük işleri ve görevleri sık sık unutma, eşya kaybetme.
- Organize olma güçlüğü: Görevleri veya işleri planlama ve sıralama konusunda zorlanma.
- Detaylara dikkat edememe: Küçük ayrıntıları gözden kaçırma ve hatalı işler yapma.
- Düşünmeden hareket etme: Sonuçlarını düşünmeden hızlıca karar verme veya bir işe başlama.
- Dinlemekte zorluk: Konuşmaları dinlemekte ve yönergeleri takip etmekte güçlük.
- Görevleri tamamlama sorunu: Bir görevi başlatmakta veya tamamlamakta güçlük yaşama.
DE ve DEHB arasındaki farklar:
- Dikkat Eksikliği (DE): Daha çok odaklanma, dikkati sürdürme ve organize olma ile ilgili zorlukları içerir. Hiperaktivite veya aşırı hareketlilik belirtileri olmadan da ortaya çıkabilir.
- Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB): Dikkat eksikliğinin yanı sıra aşırı hareketlilik, huzursuzluk ve dürtüsellik belirtileri de görülür. Genellikle hiperaktif davranışlar dikkat eksikliğiyle birlikte seyreder.
DE’nin nedenleri:
- Genetik faktörler: DE ve DEHB’nin genetik bir bileşeni olduğu düşünülmektedir. Ailede dikkat sorunları olan bireylerin çocuklarında da görülme olasılığı yüksektir.
- Beyin kimyası ve yapısındaki farklılıklar: Beyinde dikkat ve dürtü kontrolüyle ilgili bölgelerde kimyasal dengesizlikler olabilir.
- Çevresel etkenler: Gebelik sırasında maruz kalınan bazı olumsuz faktörler veya erken çocukluk dönemindeki çevresel etmenler DE riskini artırabilir.
DE’nin yönetimi:
- Davranış terapisi: DE’nin yönetiminde kullanılan en yaygın yöntemlerden biri. Kişinin dikkatini toplamasına yardımcı olan teknikler öğretilir.
- İlaç tedavisi: Bazı durumlarda, dikkat eksikliğini dengelemek için ilaç tedavisi kullanılabilir. Doktor kontrolünde dikkat artırıcı ilaçlar reçete edilebilir.
- Zaman yönetimi stratejileri: Bireylerin günlük yaşamlarını daha iyi organize etmelerine yardımcı olmak için zaman yönetimi ve görevleri bölerek çalışma teknikleri kullanılabilir.
- Fiziksel egzersiz: Düzenli fiziksel aktivite, dikkati toplama ve enerjiyi yönetmede olumlu etkiler yaratabilir.
DE, dikkat ve odaklanma güçlükleriyle baş etmeyi gerektirir, ancak doğru destek ve stratejilerle kişilerin hayat kalitesini artırmak mümkündür.