Dudak ve Damak Yarıklığı Nedir?
Dudak ve damak yarıklığı, doğumla birlikte gelen ve yüzün gelişim sürecinde meydana gelen bir farklılıktır. Bebeğin anne karnındaki gelişimi sırasında dudak, damak ya da her ikisinin birleşiminde tam kapanma gerçekleşmediğinde oluşur. Bu durum tek başına görülebileceği gibi bazı sendromlarla birlikte de olabilir.
Dudak-damak yarıklığı, hem fiziksel görünümü hem de beslenme, konuşma ve işitme gibi hayati becerileri etkileyebilir. Ancak doğru cerrahi müdahaleler ve özel eğitim desteğiyle bu çocuklar yaşıtlarıyla aynı gelişim düzeyine ulaşabilir.
Belirtiler ve Etkileri Nelerdir?
-
Emme ve beslenme güçlükleri
-
Burundan konuşma (hipernazalite)
-
Konuşma seslerinin doğru üretilememesi
-
Geç konuşma veya konuşma gecikmeleri
-
Kulak enfeksiyonlarına yatkınlık, işitme problemleri
-
Sosyal iletişimde çekingenlik veya özgüven eksikliği
Konuşma ve iletişim alanında yaşanan bu zorluklar, çocuğun okul başarısını ve sosyal yaşamını da doğrudan etkileyebilir.
Tedavi ve Destek Süreci
Dudak ve damak yarıklığı tanısı alan çocuklarda, tedavi süreci genellikle çok disiplinlidir. Cerrahi operasyonlar, KBB değerlendirmeleri, ortodontik takipler ve en önemlisi dil ve konuşma terapisi bu sürecin temel taşlarını oluşturur.
Özellikle konuşma gelişimi açısından erken dönemde başlatılan terapi, çocuğun sesleri doğru üretmeyi öğrenmesi ve akıcı bir iletişim kurabilmesi açısından çok önemlidir. Terapiye geç kalındığında yanlış öğrenilen sesler kalıcı hale gelebilir.
Dilce Özel Eğitim’de Dudak Damak Yarığına Yönelik Hizmetlerimiz
Dilce Özel Eğitim olarak, dudak ve damak yarığı olan çocuklarımız için özel bir değerlendirme süreci uyguluyoruz. Alanında uzman dil ve konuşma terapistlerimiz, çocuğun konuşma seslerini, rezonansını (burundan konuşma) ve artikülasyon becerilerini ayrıntılı şekilde değerlendirerek kişiye özel terapi planı oluşturur.
Eğitim sürecimizde:
-
Seslerin doğru üretimi (artikülasyon terapisi)
-
Rezonans problemlerinin düzeltilmesi
-
Nefes ve ses kontrolü çalışmaları
-
İletişim becerilerini destekleyen oyun temelli yaklaşımlar
-
Aileye evde uygulanabilecek destekleyici egzersiz önerileri
sunulmaktadır. Ayrıca çocuğun duygusal ve sosyal gelişimi de göz önünde bulundurularak bütüncül bir destek sağlanır.
Ailelere Not
Bu süreç sabır ve süreklilik gerektirir. Ancak doğru terapi ve uzman desteğiyle, çocuklarınızın konuşmasında büyük gelişmeler sağlamak mümkündür. Unutmayın, erken müdahale her zaman fark yaratır.
Kaynakça:
-
American Cleft Palate-Craniofacial Association (ACPA) https://www.acpa-cpf.org
-
Peterson-Falzone, S. J., Hardin-Jones, M. A., & Karnell, M. P. (2010). Cleft Palate Speech
-
Türkiye Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Derneği
-
American Speech-Language-Hearing Association (ASHA). https://www.asha.org
-
T.C. Sağlık Bakanlığı, Toplum Sağlığı Rehberi – Dudak ve Damak Yarıkları