Motor Konuşma Bozuklukları Nedir?
Motor konuşma bozuklukları, beynin konuşma kaslarını kontrol etme ve koordine etme becerisindeki sorunlardan kaynaklanan, konuşma üretimini etkileyen nörolojik kökenli bozukluklardır. Bu durumlarda çocuk ne söylemek istediğini bilir, ancak kaslara doğru komutları gönderemediği için kelimeleri düzgün, net ve anlaşılır biçimde söyleyemez.
Motor konuşma bozuklukları, doğuştan olabileceği gibi, beyin hasarı, travma veya nörolojik rahatsızlıklar sonrası da gelişebilir. En sık görülen türleri arasında çocukluk çağı konuşma apraksisi (CAS) ve dizartri yer alır.
En Yaygın Motor Konuşma Bozuklukları
1. Çocukluk Çağı Konuşma Apraksisi (CAS):
Beyin, konuşma kaslarına doğru sinyalleri gönderemez. Bu çocuklar sesleri, heceleri ya da kelimeleri doğru sırayla ve tutarlı bir şekilde söylemekte zorlanır. Konuşma, çaba gerektirir ve genellikle tutarsızdır.
2. Dizartri:
Kas zayıflığı veya koordinasyon problemi nedeniyle konuşma sesi bozulur. Konuşma genellikle yavaş, anlaşılması zor, monoton ya da burundan olabilir. Beyin felci (serebral palsi) gibi durumlarla ilişkili olabilir.
Belirtiler Nelerdir?
-
Konuşmanın anlaşılmaması veya çocuksu kalması
-
Sesleri yanlış üretme veya heceleri karıştırma
-
Konuşurken çaba harcama, ağzını şekillendirmekte zorlanma
-
Tutarsız telaffuz: aynı kelimeyi her seferinde farklı söyleme
-
Gelişimsel gerilik olmadan konuşmanın gecikmesi
-
Mimik ve jestlerle konuşmayı destekleme çabası
Bu belirtiler başka konuşma gecikmeleriyle karıştırılabilir. Doğru tanı için mutlaka dil ve konuşma terapisti değerlendirmesi gereklidir.
Dilce Özel Eğitim’de Motor Konuşma Bozukluklarına Yaklaşım
Dilce Özel Eğitim olarak motor konuşma bozukluklarında uzmanlaşmış dil ve konuşma terapistlerimiz ile çocuklarımıza bilimsel temelli, bireyselleştirilmiş terapi programları sunuyoruz. Her çocuğun ihtiyaçları doğrultusunda oluşturulan bu programlarda:
-
Konuşma kaslarının koordinasyonunu geliştirme
-
Seslerin ve hecelerin doğru sıralanması için hedefli tekrarlar
-
İşitsel geri bildirim ve görsel destek teknikleri
-
Aileye ev ortamında sürdürülebilecek egzersizler
-
Alternatif iletişim yöntemleri (gerektiğinde resimli kartlar, iletişim panoları vb.)
kullanılarak çocuğun konuşma netliğini ve iletişim kapasitesini artırmayı hedefliyoruz.
Aileler İçin Bilgilendirme
Motor konuşma bozuklukları zamanla düzelebilir ancak bu kendiliğinden olmaz. Erken tanı, düzenli terapi ve sabır, başarılı sonuçlar için kritik önemdedir. Aile desteği sürecin en güçlü unsurudur. Çocuğunuzda yukarıdaki belirtileri gözlemliyorsanız, uzman bir değerlendirme için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Kaynakça:
-
American Speech-Language-Hearing Association (ASHA). https://www.asha.org
-
Strand, E. (2010). Dynamic Temporal and Tactile Cueing for Speech Motor Learning
-
Mayo Clinic – Childhood Apraxia of Speech
-
Türkiye Dil ve Konuşma Terapistleri Derneği
-
Hall, P.K., Jordan, L.S., & Robin, D.A. (2007). Developmental Apraxia of Speech: Theory and Clinical Practice