Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) Nedir?
Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB), doğuştan gelen ve yaşam boyu süren nörogelişimsel bir farklılıktır. Bireylerin sosyal iletişim, etkileşim, dil kullanımı ve davranışlarında belirli sınırlılıklarla kendini gösterir. “Spektrum” kelimesi, otizmin her bireyde farklı şekilde ve düzeyde görülebileceğini ifade eder. Yani otizmli bireylerin her biri birbirinden oldukça farklı gelişim özellikleri sergileyebilir.
Otizm, tek bir nedene bağlı olmaksızın; genetik, biyolojik ve çevresel etmenlerin bir araya gelmesiyle oluşur. Erkek çocuklarda kızlara oranla daha sık görülmektedir.
Otizm Belirtileri Nelerdir?
Otizm belirtileri her bireyde farklılık gösterebilir, ancak en yaygın belirtiler şunlardır:
-
Sosyal etkileşim güçlükleri: Göz teması kurmama, ismiyle seslenildiğinde tepki vermeme, akran ilişkilerinde zorluk
-
İletişim sorunları: Gecikmiş konuşma, konuşmada tekrarlar (ekolali), jest ve mimikleri kullanmada sınırlılık
-
Sınırlı ve tekrarlayıcı davranışlar: Aynı hareketleri sürekli yapma (el çırpma, dönme gibi), rutinlere bağlılık, değişikliklere karşı direnç
-
Duyusal hassasiyetler: Ses, ışık, dokunma gibi duyusal uyaranlara karşı aşırı duyarlılık veya ilgisizlik
-
Oyun becerilerinde sınırlılık: Hayal gücüne dayalı oyun oynamakta zorlanma, oyuncaklarla alışılmadık şekillerde oynama
Bu belirtiler genellikle 2-3 yaş civarında fark edilir. Erken tanı ve müdahale, çocuğun gelişimi açısından oldukça kritiktir.
Erken Tanı ve Müdahalenin Önemi
Otizmde erken tanı, çocuğun gelişimsel destek programlarından en yüksek verimi alabilmesi açısından hayati öneme sahiptir. Bilimsel araştırmalar, erken yaşta başlanan yoğun özel eğitimin; bireyin iletişim, sosyal etkileşim ve davranış alanlarında anlamlı gelişmeler sağlayabildiğini göstermektedir. Tanı ne kadar erken konulursa, bireyin yaşam kalitesi o ölçüde artırılabilir.
Dilce Özel Eğitim’de Otizm Destek Programı
Dilce Özel Eğitim olarak otizmli bireylerin gelişimini çok yönlü bir bakış açısıyla ele alıyoruz. Alanında uzman özel eğitim öğretmenleri, dil ve konuşma terapistleri, ergoterapistler ve psikologlarımızla bireysel eğitim planları hazırlıyor, çocuğun güçlü yönlerini desteklerken zorlandığı alanlarda sistemli gelişim sağlıyoruz.
Eğitim sürecinde:
-
Sosyal iletişim becerileri
-
Dil ve konuşma gelişimi
-
Duyusal bütünleme çalışmaları
-
Günlük yaşam becerileri
-
Oyun ve grup etkinlikleri
alanlarında yoğun ve bireyselleştirilmiş çalışmalar yapılmaktadır. Ayrıca ailelere düzenli danışmanlık ve eğitim desteği sağlanmaktadır.
Kaynakça:
-
American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5)
-
Autism Speaks. https://www.autismspeaks.org
-
CDC – Centers for Disease Control and Prevention. https://www.cdc.gov/ncbddd/autism
-
Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı – Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü
-
Lord, C., et al. (2000). Autism spectrum disorders.