Ses Bozuklukları Nedir?
Ses bozuklukları, bireyin sesiyle ilgili tonlama, şiddet, perde veya kalite özelliklerinde bozulmaların yaşandığı, iletişimi etkileyen konuşma problemleridir. Bu bozukluklar, sesin dinleyici tarafından rahatsız edici, zayıf, çatallı, kısık, aşırı tiz veya kalın olarak algılanmasına neden olabilir.
Ses bozukluğu yaşayan birey, ne söylemek istediğini bilse de sesi dinleyiciye doğru ve etkili şekilde iletemez. Özellikle çocukluk döneminde ortaya çıkan ses bozuklukları, akademik başarıdan sosyal ilişkilere kadar birçok alanı etkileyebilir.
Ses Bozukluklarının Türleri
1. Fonksiyonel Ses Bozuklukları:
Ses tellerinde herhangi bir yapısal bozukluk olmamasına rağmen yanlış ses kullanımı nedeniyle ortaya çıkar (örneğin bağırarak konuşma, sürekli boğaz temizleme, yanlış nefes kullanımı).
2. Organik Ses Bozuklukları:
Ses tellerinde nodül, polip, kist, reflü gibi fiziksel değişimlerden kaynaklanır. Bazen doğuştan gelen anatomik farklılıklar da bu gruptadır.
3. Nörolojik Ses Bozuklukları:
Ses üretiminde görevli kasların sinirsel kontrolünde problem olduğunda görülür. (örneğin: ses teli felci, Parkinson hastalığına bağlı ses kısıklığı)
Ses Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
-
Uzun süreli ses kısıklığı veya sesin hiç çıkmaması
-
Sesin çatallı, boğuk, titrek veya burundan geliyormuş gibi duyulması
-
Konuşurken çabuk yorulma
-
Sürekli boğaz temizleme ihtiyacı
-
Aşırı tiz ya da çok kalın bir ses
-
Konuşma sırasında ağrı, gerginlik ya da zorlanma hissi
-
Öğretmenlerde, çocuklarda veya sık konuşan bireylerde sesin gün içinde giderek zayıflaması
Bu belirtiler özellikle 2-3 haftadan uzun sürüyorsa profesyonel destek alınmalıdır.
Dilce Özel Eğitim’de Ses Bozukluklarına Yaklaşım
Dilce Özel Eğitim olarak ses bozukluklarıyla ilgili çalışmalarımızda, alanında uzman dil ve konuşma terapistlerimiz bireye özel değerlendirme yaparak kişiselleştirilmiş terapi planları oluşturur. Terapi sürecinde:
-
Doğru ses üretimi için nefes eğitimi
-
Ses hijyeni eğitimi (sesin sağlıklı kullanımı)
-
Yanlış ses alışkanlıklarının düzeltilmesi
-
Nodül, polip sonrası konuşma rehabilitasyonu
-
Rezonans (yankılı ses) sorunlarının iyileştirilmesi
-
Aileye, öğretmene veya bakım verene yönelik danışmanlık
alanlarında destek sağlanır.
Gereken durumlarda KBB uzmanı, çocuk doktoru ve psikolog ile iş birliği yapılarak bütüncül bir yaklaşım benimsenir.
Aileler İçin Öneri
Çocuğunuzda uzun süren ses kısıklığı, çabuk yorulma, anlaşılmaz konuşma gibi belirtiler varsa, bunun sadece geçici bir durum olmayabileceğini göz önünde bulundurmalısınız. Erken fark edilen ses bozuklukları, doğru terapiyle hızlı şekilde düzelebilir.
Unutmayın, sağlıklı iletişim sağlıklı sesle başlar.
Kaynakça:
-
American Speech-Language-Hearing Association (ASHA) – Voice Disorders
-
Boone, D. R., McFarlane, S. C., Von Berg, S. L., & Zraick, R. I. (2020). The Voice and Voice Therapy
-
Türkiye Dil ve Konuşma Terapistleri Derneği
-
T.C. Sağlık Bakanlığı – Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Rehberi
-
Ramig, L.O. & Verdolini, K. (1998). Treatment Efficacy: Voice Disorders